การทำผลึกสารส้ม

การเลี้ยงผลึกสารส้มเริ่มจากการเตรียมสารละลายอิ่มตัวของสารส้มก่อน โดยการนำสารส้มมาละลายน้ำที่อุณหภูมิห้องไปเรื่อยๆ จนกระทั่งสารส้มไม่สามารถละลายได้อีกแล้ว ต่อไปจึงนำสารละลายที่ได้ไปตั้งไฟให้ความร้อนแล้วเติมสารส้มลงไปอีกพอประมาณ คนจนกระทั่งสารส้มละลายหมด เนื่องจากการละลายของสารแต่ละชนิดจะมีขอบเขตจำกัดอยู่ที่อุณหภูมิแต่ละค่า เมื่ออุณหภูมิของระบบสูงขึ้นสารส้มจึงละลายได้มากขึ้น หลังจากนั้นก็ให้นำสารละลายสารส้มลงมาปล่อยให้เย็นตัวลง หมิเมื่อภอุณของระบบลดลงแล้ว สารส้มส่วนหนึ่งที่เกินจากค่าการละลายได้ที่อุณหภูมิห้องจะเริ่มตกผลึกออกมา ช่วงนี้อาจหาเชือกหย่อนลงไปในภาชนะบรรจุสารละลายเพื่อให้ผลึกสารส้มมาเกาะ ในช่วงของการตกผลึกนี้ถ้าอยากได้ผลึกที่มีขนาดใหญ่ก็ต้องควบคุมให้สารละลายเย็นตัวอย่างช้าๆ อาจหาผ้าหนาๆ มาพันรอบภาชนะที่บรรจุไว้ เพราะถ้าสารละลายเย็นตัวลงอย่างรวดเร็วก็จะได้ผลึกขนาดเล็กละเอียดจำนวนมาก เมื่อได้ผลึกมาแล้วให้คัดเลือกผลึกที่สมบูรณ์ที่สุด โดยผลึกสารส้มที่สมบูรณ์จะเป็นรูปพีระมิด 2 อัน เอาฐานชนกัน ให้นำผลึกที่เราเลือกไว้แล้ว ใส่ลงไปในสารละลายเข้มข้นที่เราเตรียมด้วยวิธีการเดิมอีกครั้ง ให้ระวังว่าก่อนหย่อนผลึกสารส้มที่เราเลือกมาลงไปต้องให้สารละลายอิ่มตัวมีอุณหภูมิลดลงก่อน มิฉะนั้น ผลึกที่เราหย่อนลงไปก็จะละลายไปด้วย ทำซ้ำหลายๆครั้งจะได้ผลึกที่สมบูรณ์และมีขนาดใหญ่ขึ้นด้วยครับ
การเลี้ยงผลึกสารส้มเริ่มจากการเตรียมสารละลายอิ่มตัวของสารส้มก่อน  โดยการนำสารส้มมาละลายน้ำที่อุณหภูมิห้องไปเรื่อยๆ จนกระทั่งสารส้มไม่สามารถละลายได้อีกแล้ว  ต่อไปจึงนำสารละลายที่ได้ไปตั้งไฟให้ความร้อนแล้วเติมสารส้มลงไปอีกพอประมาณ  คนจนกระทั่งสารส้มละลายหมด เนื่องจากการละลายของสารแต่ละชนิดจะมีขอบเขตจำกัดอยู่ที่อุณหภูมิแต่ละค่า  เมื่ออุณหภูมิของระบบสูงขึ้นสารส้มจึงละลายได้มากขึ้น  หลังจากนั้นก็ให้นำสารละลายสารส้มลงมาปล่อยให้เย็นตัวลง เมื่ออุณหภมิของระบบลดลงแล้ว  สารส้มส่วนหนึ่งที่เกินจากค่าการละลายได้ที่อุณหภูมิห้องจะเริ่มตกผลึกออกมา  ช่วงนี้อาจหาเชือกหย่อนลงไปในภาชนะบรรจุสารละลายเพื่อให้ผลึกสารส้มมาเกาะ  ในช่วงของการตกผลึกนี้ถ้าอยากได้ผลึกที่มีขนาดใหญ่ก็ต้องควบคุมให้สารละลายเย็นตัวอย่างช้าๆ  อาจหาผ้าหนาๆ มาพันรอบภาชนะที่บรรจุไว้  เพราะถ้าสารละลายเย็นตัวลงอย่างรวดเร็วก็จะได้ผลึกขนาดเล็กละเอียดจำนวนมาก  เมื่อได้ผลึกมาแล้วให้คัดเลือกผลึกที่สมบูรณ์ที่สุด โดยผลึกสารส้มที่สมบูรณ์จะเป็นรูปพีระมิด 2 อัน  
เอาฐานชนกัน ให้นำผลึกที่เราเลือกไว้แล้ว ใส่ลงไปในสารละลายเข้มข้นที่เราเตรียมด้วยวิธีการเดิมอีกครั้ง  ให้ระวังว่าก่อนหย่อนผลึกสารส้มที่เราเลือกมาลงไปต้องให้สารละลายอิ่มตัวมีอุณหภูมิลดลงก่อน มิฉะนั้น  
ผลึกที่เราหย่อนลงไปก็จะละลายไปด้วย ทำซ้ำหลายๆครั้งจะได้ผลึกที่สมบูรณ์และมีขนาดใหญ่ขึ้นด้วยครับ
...มีอีกวิธีการหนึ่งที่จะสามารถสร้างการตกผลึกสวยๆ และดูแปลกตาได้นะครับ โดยมีขั้นตอนดังนี้ ( จะสมมติสารที่ถูกละลายเป็นสารส้มแล้วกันนะครับ )
1.) นำสารส้มไปบดจนกลายเป็นผงละเอียด
2.) นำผงสารส้มไปละลายในน้ำ ณ อุณหภูมิห้อง
3.) ใส่ลงไปจนกระทั่งสารละลายนั้นอิ่มตัว
4.) นำสารละลายนั้นไปต้มจนกระทั่งเดือด
5.) ใส่ผงสารส้มลงไปกระทั่ง สารละลาย ณ อุณหภูมิ 100 องศานั้น อิ่มตัว
6.) นำสารนั้น แบ่งมาใส่บอกเซอร์ หรือแก้วก็ได้ จำนวน 2 ใบ
7.) นำเชือกไหมพรม 4-5 เส้น มาบิดรวมกันให้เป็นเกลียว
8.) หย่อนปลายเชือกทั้งสองข้างลงไปยังแก้วทั้ง 2 แก้ว
9.) นำถาดมารองระหว่างแก้วทั้งสอง และให้อยู่ใต้ไหมพรมพอดี
10.) ทิ้งไว้ ณ อุณหภูมิห้อง
* ทิ้งสารนั้นไว้ แล้วเมื่อคุณมาดูอีกที คุณจะพบว่า เส้นไหมพรมนั้น จะมีหยดผลึกสีขุ่นๆ หยดลงมาเป็นแท่งระหว่างเส้นไหมพรม และถาดที่รองอยู่ข้างใต้
นำน้ำ100mlใส่สารส้ม22ช้อนโต๊ต้มพร้อมคนให้ละลายแล้วไส่แก้วถ้าหย่อนเชือก ผลึกจะเกาะที่เชือกปล่อยทิ้งไว้ 4-5 วัน อยากให้มีสีใส่สีผสมอาหารตอนต้ม

1. ทุบสารส้มให้ละเอียด        2. เทสารส้มลงในน้ำธรรมดา        3. คนจนสารส้มไม่ละลายในน้ำธรรมดา    
4. เอาน้ำที่มีสารส้มขึ้นมาต้มให้ละลาย        5. พอละลายหมดแล้วเราก็ปิดแก๊ส        6. แล้วลดอู้ภูมิลง เรื่อยๆ
7. เสร็จแล้วหย่อนเชือกหรือลวดลงไปในน้ำสารส้ม
8. รอประมาณ 1-2 วัน แล้วเอาขึ้น
9. เราอาจจะใส่สีผสมอาหารลงไปด้วยก็ได้
10. แล้วเราก็ดูผลที่ออกมา    (ถ้าทำไม่ได้เราก็หลอมใหม่หมดเลย)


แหล่งอ้างอิง www.google.com